EUROCONTROL Maliyet Tabanı ve Ücretlendirme
EUROCONTROL kurallarına göre, hava sahası kullanıcılarından tesis ve hizmetlerin kullanımı dolayısıyla harcamaların tahsili temel prensip olarak kabul edilmektedir. Bu çerçevede, her mali yıl için üye ülkeler, maliyetlerini içeren “maliyet tabanı” hazırlamaktadır. Tablo, personel maliyetleri, diğer cari giderler, amortismanlar ve sermaye maliyetlerinden oluşmaktadır. Hava seyrüsefer hizmetlerine ilişkin bu maliyet tabanı üzerinden ücretlendirme yapılmaktadır.
Türkiye’nin Rekor Geliri
Türkiye, hava sahasının kullanımından kaynaklı sağladığı gelirle geçen yıl rekor kırdı. 2022’de 12 milyar 187 milyon lira olan gelir, 2023’te 4 milyar 287 milyon liraya yükselerek yıllık artışı yüzde 184’e ulaştı. “Milli maliyet tabanının büyüklüğü endeksi”ne göre Türkiye, EUROCONTROL üyesi 41 ülke arasında 6’ncı sıraya yükseldi.
Artan Talep ve Türkiye’nin Konumu
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın etkisiyle Ukrayna hava sahasının kapanması, kullanıcıları Türk hava sahasına yönlendirerek gelir artışına katkı sağladı. Türkiye’deki iç hat talebinin artması, güçlü altyapı ve dinamik insan kaynağıyla sürecin başarıyla yönetilmesi rekora olanak tanıdı. Türkiye’nin jeopolitik konumu ve aldığı önlemler sayesinde özellikle doğu-batı aksındaki hava trafiği açısından hava sahasının önemli bir koridor olması, yüksek değerde hizmet birimi kazanımını sağladı. Ülke, hava sahasına talep sıralamasında geçen yıl ikinci sırada yer aldı. Birim fiyatı ise 2023’te yıllık yüzde 115,17 artışla 307,59 liradan 661,83 liraya yükseldi.
